سیستم های مدیریت کیفیت

معرفی:

    مجموعه الزامات سیستم مدیریت كیفیت صنایع خودروسازی امریكا كه عمدتا مربوط به شركتهای 
فورد، جنرال موتور وكرایسلر می باشد تحت عنوان QS9000 شناخته می شود .آخرین بازنگری این الزامات كه در سال 1998 منتشر شده است حاوی دو بخش است. بخش اول این الزامات در قالب الزامات عناصر بیست گانه ISO9001:1994 تدوین شده است كه در متن هریك ازعناصر بیست گانه الزامات مشترك سه خودروساز بزرگ(Big Three) به الزامات اصلی استانداردISO9001 اضافه شده است. بخش دوم استاندارد حاوی الزامات منحصر به فردهریك از خودروسازان آمریكای است.این الزامات توسط كمیته ای به نام گروه كاری صنایع خودرو (AIAG) كه متشكل از نمایندگان صنایع خودروسازی امریكا است تدوین شده است.QS9000 یكی از شناخته شده ترین الزامات ویژه صنعت خودرو درجهان است كه علاوه بر سازمانهای طرف قرارداد، خودروسازان آمریكا كه الزام به استقرار این سیستم دارند، بسیاری از قطعه سازان جهان داوطلبانه اقدام به استقرار این سیستم كرده اند.

    علاوه بر نظامنامه مرجع الزامات سیستم كیفیت ( QSR ) كه شالوده اصلی والزامات این سیستم را تشریح میكند مجموعه الزاماتQS9000 حاوی 5  سند مرجع دیگر نیز میباشد كه با الزامات اصلی تحت عنوان six pack شناخته می شوند.در متن الزامات QSR درمواردی كه ضرورت داشته باشد به این 5 نظامنامه ارجاع داده شده است. این 5 نظامنامه مرجع عبارتند از:

1- طرح ریزی پیش هنگام كیفیت محصول و طرح كننرل (APQP&CP)

2- تجزیه وتحلیل حالات بالقوه خرابی وآثار آن (FMEA‌)

3- كنترل آماری فرآیند (SPC)

4- تجزیه و تحلیل سیتمهای اندازه گیری(MSA)

5- فرآیند تایید قطعات تولیدی (PPAP)

    هر چند در اغلب سیستمهای كیفیت صنعت خودرو استفاده از پنج ابزار فوق به نوعی الزامی است ولی  منسجم ترین نظامنامه های مرجع در خصوص تكنیكهای MSA  ، SPC ، FMEA مربوط به مجموعه الزمات QS 9000‌است كه در سایر سیستمها نیز از این مراجع استفاده می شود

    البته در مورد APQP‌ و PPAP‌ هر یك از خودرو سازان الزمات خاص خود را دارند كه تا حدودی با APQP ,PPAP سازگار و قابل انطباق است به عنوان مثال در ایران خودروسازان از فرایندی تحت عنوان SQA برای تشریح الزمات خود در مورد تكوین و توسعه محصولات جدید و فرآیند تایید آن استفاده می كنند كه از نظر اصولی با الزامات QS 9000 دارای نقاط اشتراك زیادی می باشد.

    با توجه به فراگیری كاربرد QS 9000 بین قطعه سازان سراسر جهان صدور گواهی توسط موسسات گواهی دهنده در اغلب نقاط جهان حتی برای قطعه سازانی كه با خودرو سازان آمریكا طرف قرارداد نیستند رایج بوده و قطعه سازا ن دستیابی به این گواهینامه را به عنوا ن یك هدف كیفیتی كه بیانگر تكامل سیستم كیفیت آنهاست مد نظر قرار می دهند .

 مزایای بكارگیری استاندارد:

1- امكان اخذ گواهی معتبر از موسسا ت گواهی دهنده كه بیانگر رشد و كمال سیستم كیفیت سازمان است

2- استفاده از مراجع مكتوب علمی كاربردی جهت بكار گیری موثر تكنیكهای پیشرفته كیفیتی

3- جلب اعتماد مشتریان  در خصوص توامندی كیفیتی سازمان

4- ایجاد قابلیت تطبیق سیستم كیفیت سازمان با الزامات خودرو سازان داخلی

5- استفاده از مزایای عمومی استقرار سیستمهای كیفیت در سازمان 

دامنه كاربرد:

     طبق موارد ذكر شده در مقدمة QS 9000 (نظامنامه مرجع QSR ) نظام مدیریت كیفیت QS 9000 برای عرضه كنندگان داخلی و خارجی زیر كه با صنایع خودرو آمریكا مرتبط هستند الزام شده است:

- تامین كنندكان مواد اولیه

- تامین كنندگان قطعات و وسایل تولید و یدكی

- تامین كنندگان عرضه كننده خدمات (عملیات حرارتی ، رنگ، پوشش و........)